Of het nu gaat om de aanleg van een weg, een tunnel of een windmolenpark: bouwprojecten in de openbare ruimte zijn kostbaar en veroorzaken meestal hinder. Het is voor onze klanten en de BV Nederland belangrijk om deze projecten binnen planning en budget af te ronden. Risicomanagement is daarvoor essentieel. In dit artikel lees je wat risicomanagement in projectbeheersing inhoudt.
Risicomanagement in een project
Risicomanagement zorgt voor het minimaliseren van risico’s, wat de kans op het tijdig en binnen budget afronden van een project vergroot. Het draagt niet alleen bij aan de voorspelbaarheid van het eindresultaat in termen van tijd en geld, maar ook voor wat betreft imago, veiligheid en omgevingshinder. Idealiter is er vooraf overeenstemming met de betrokken partijen over wie welke risico’s draagt. Zo is iedere partij verantwoordelijk voor zijn eigen risico’s en bijbehorende beheersmaatregelen.
Soorten risico’s
Binnen een project bestaan diverse soorten risico’s. Een projectrisico is een mogelijke tegenvaller die meerdere disciplines raakt en die de projectresultaten mogelijk negatief beïnvloedt. Niet alle risico’s in een project zijn projectrisico’s. Zo zijn er financiële risico’s, die gaan over onzekerheden in de begroting. Bijvoorbeeld onzekerheden in het aantal uren, de prijzen van materialen en de tarieven van mensen. Soms zijn er risico’s waar je geen invloed op hebt, bijvoorbeeld risico’s die ontstaan door externe factoren zoals de oorlog in Oekraïne. Het is belangrijk om die te bespreken met de opdrachtgever, om verrassingen te voorkomen en de verwachte voorspelbaarheid te vergroten.
Risico’s van opdrachtgever en opdrachtnemer
Aannemers kijken vooral naar risico’s op het gebied van tijd en geld. Opdrachtgevers hechten juist waarde aan het minimaliseren van risico’s op het gebied van imago, omgevings- en verkeershinder. Veiligheid is voor beide partijen een belangrijk risicogebied. Aan sommige risico’s van de opdrachtgever, bijvoorbeeld het tijdig verleggen van kabels en leidingen, kan de opdrachtnemer weinig doen. In andere gevallen heeft de opdrachtnemer wél invloed op opdrachtgeversrisico’s, bijvoorbeeld bij het mitigeren van netcongestie. Stel dat er voor bepaalde werkzaamheden onvoldoende elektriciteit beschikbaar is. Ondanks dat netcongestie bij uitstek een opdrachtgeversrisico is, kan de aannemer wel helpen om het risico te beheersen, door bijvoorbeeld tijdelijk aggregaten in te zetten. In zo’n geval informeert de aannemer de opdrachtgever vooraf over de extra kosten die dit met zich meebrengt.
Risicoregister en risicoanalyse
Alle projectrisico’s zijn vastgelegd in het risicoregister, met per risico de kans van optreden, de beheersmaatregelen, de kans van optreden na het nemen van de beheersmaatregelen en de mogelijke invloed van het risico op planning en begroting. In de tenderfase bestaat het register vooral uit hoofdlijnen. Gedurende de uitwerking van het project komen er meer detailrisico’s bij. Bij de opdrachtnemer en de opdrachtgever moet een eenduidig beeld bestaan van het risicoregister en bijbehorende verantwoordelijkheden. Op basis van de planning en het risicoregister kun je een risicoanalyse op de planning maken. Deze periodieke analyse geeft een actueel beeld van de haalbaarheid van het project.
